موسسه مردمی نرجس شیراز از جمله مراکز نمونه و ممتاز کشوری در امر نگهداری و توان بخشی کودکان معلول ذهنی و جسمی است. این موسسه با بیش از دو دهه سابقه فعالیت در شهر شیراز بخش عظیمی از معضلات جامعه را بر دوش می کشد. برنامه ریزی منسجم، ارتباط صحیح با خیرین و مردم، کادری متعهد و دلسوز، صداقت و شفافیت درکار نتیجه مدیریت کارآمد و عملگرایی است که ریشه در تجربه ی 30 ساله ی مدیریتی در حوزه ی بهزیستی دارد.
هدایت بهاالدینی رییس سابق اداره بهزیستی شهرستان های سپیدان و شیراز امروز با عشق و ایثار مشغول خدمت به این جمع آسمانی است. مدیرعامل موسسه نرجس شیراز با بنیان گذاشتن این خیریه به خانواده های معلولین آرامش را هدیه کرده است.
به همین بهانه پای گفتگوی مدیرعامل موسسه مردمی نرجس شیراز نشستیم.
از موسسه خیریه نرجس و چگونگی شکل گیری آن بگویید؟
با توجه به سال ها خدمت و فعالیت در سازمان بهزیستی و بررسی وضعیت خانواده های تحت پوشش به خصوص معلولین، خدمات ارایه شده به این قشر از جامعه بعضا موجب ناراحتی و دلسردی از سیستم و وضعیت موجود شده بود. همیشه به دنبال راهی بودم تا خدمتی در خور و شان معلولین ارایه شود. تا این که با اجرایی شدن اصل ۴۴ قانون اساسی و اصلاح بعضی از قوانین و مقررات، شرایط واگذاری برخی از امور به بخش خصوصی، تعاونی و به طور کلی مردم فراهم شد. این حرکت روزنه امیدی شد تا بعد از اعلام و ابلاغ بخش نامه از سوی سازمان بهزیستی مبنی بر واگذاری مراکز نگهداری معلولین به بخش خصوصی و مردم به این فکر افتادیم که چنین مرکزی را راه اندازی کنیم.
آغاز فعالیت رسمی موسسه در چه تاریخی بود؟
در آغاز کار با چند تن از دوستان مشورت کرده و با مساعدت مدیرکل وقت سازمان بهزیستی استان فارس نسبت به اخذ مجوز و تهیه اساس نامه اقدام و در سال ۱۳۷۴ آن را ثبت کردیم و کار شروع شد.
جا دارد همین جا از مساعدت ها و همکاری های جناب آقای دکتر انقیاد و خانم امید بخش تشکر ویژه کنم .
با چه هدفی این مرکز نگهداری و توان بخشی را راه اندازی کردید؟
همان گونه که اشاره شد با توجه به شاغل بودن در سازمان بهزیستی و آشنایی کامل با معلولین، خانواده های آنان و مشکلات موجود تصمیم گرفتیم در زمینه ی نگهداری و توان بخشی معلولین ذهنی و جسمی فعالیت کنیم و با اهداف زیر این خدمت رسانی را آغاز کردیم.
۱- تکریم مقام انسانی معلولین
۲- حفظ کیان خانواده ها
۳- جلوگیری از معضلات اجتماعی
از کجا شروع کردید و در ابتدا با چه مشکلاتی روبرو بودید؟
در ابتدا برای راه اندازی این موسسه به یک مکان نیاز داشتیم که با مساعدت مدیرکل وقت بهزیستی مکانی در مجتمع توان بخشی نرجس خاتون واقع در چهارراه هوابرد به صورت موقت در اختیار این موسسه قرار گرفت، بعد از گذشت مدتی کوتاه سکونت در این محل، ساختمانی در کوی خلبانان واقع در معالی آباد اجاره کردیم که چند سالی را هم در آن مکان گذراندیم.
با پی گیری های انجام شده، با همت و همکاری فرماندار وقت شیراز آقای عرفان منش و شهردار وقت آقای رجبی و شورای شهر قطعه زمینی به متراژ ۵۰۰۰ متر در شهرک والفجر آماده ساخت و ساز گردید که با لطف خداوند و همکاری و مساعدت مردم نیک اندیش شهرمان شیراز در سال ۱۳۸۰ بخش نگهداری مجموعه با ظرفیت ۴۰ کودک آماده گردید. خدا را شاکریم امروز با خریدچند قطعه زمین در همجواری این مرکز و ساخت و سازهای بیشتر با عرصه ای حدود ۵۵۰۰ متر و زیربنایی در حدود ۶۲۵۰ متر و ظرفیتی حدود ۳۰۰ نفر در حال ارایه خدمت به معلولین هستیم.
شایان ذکر است این موسسه در حال حاضر ۷۰۰ خانواده نیازمند با جمعیت حدود ۲۸۰۰ نفر را نیز تحت حمایت خود دارد.
وجود یک معلول در خانواده چه مسایلی و معضلاتی را در پی دارد؟
حضور یک یا دو معلول در خانواده معضلات زیادی را در پی خواهد داشت که از آن جمله می توان به مساله بهداشت روح و روان خانواده، متارکه زوجین به علت مشکلات روحی و روانی، انزوا طلبی سایر اعضای خانواده در بین فامیل و اجتماع،ترک تحصیل، ناسازگاری و عدم ازدواج موفق دیگر فرزندان سالم خانواده و همچنین به مخاطره افتادن اقتصاد خانواده اشاره کرد.
چرا موسسه نرجس یک خیریه مردمی شد؟
از آن جا که اعتقاد قلبی حقیر این است که باید همیشه به منبع اصلی وصل شد و از آن جایی که بعد از خداوند می توانیم به بندگان و انسان های شایسته و در یک جمله به مردم متکی باشیم که منبعی بی پایان از کرم و عاطفه اند و همچنین اعتقاد داشتیم که وقتی کار به خود مردم واگذار شود مردم قادر خواهند بود که حماسه بسازند و موفقیت ها خلق کنند، این خیریه را به صورت مردمی شکل دادیم.
در بخش دولتی به دلیل محدودیت و ضوابط دست و پا گیر، نگرش ها و سلایق مختلف اصولاً در رسیدن به اهداف توفیق کمتر است و این شرایط خود علت دیگری شد تا این مرکز را به صوت هیات امنایی و خیریه راه اندازی کردیم تا با همت مردم خدماتی در شان معلولین ارایه گردد.
ساختار تشکیلاتی موسسه چگونه تعریف شده است؟
برابر اساس نامه تنظیمی، موسسه دارای یک مجمع عمومی یا هیات امنا است که از طریق همین هیات، هیات مدیره انتخاب می شود و از طریق هیات مدیره، مدیرعامل انتخاب شده که درواقع مسئولیت تمامی کارهای اجرایی و روزمره به عهده مدیرعامل می باشد.
هم اکنون چه تعداد پرسنل در این موسسه مشغول به کار می باشند و از چند کودک معلول نگهداری می شوند؟
با لطف خداوند در ابتدای کار با توجه به تجربه و تحصیلات مدیریتی. نسبت به تهیه چارت تشکیلات اداری موسسه بر اساس نیازهای موجود که در سایت موسسه نیز به آن اشاره و نمودار آن ترسیم گردیده است، اقدام کردیم و هم اکنون با 250 معلول و 218 پرسنل در سه شیفت کاری مشغول ارایه خدمت هستیم.
چه عواملی باعث شده است موسسه نرجس به جایگاه فعلی و ممتازش برسد؟
از مهم ترین عوامل موفقیت موسسه را مردمی بودن آن می دانم که پشتوانه مردمی باعث شده است که تمامی کارکنان موسسه به صورت شفاف کار کنند و با مردم که حامیان واقعی مجموعه هستند مسایل و مشکلات را صادقانه مطرح کنند. از عوامل دیگر می توان به فضای صمیمی ایجاد شده بین کارکنان اشاره کرد. همچنین تلاش کرده ایم از نظرات کارشناسی و آخرین دستاوردهای علمی در راستای خدمت به معلولین بهره بگیریم و در پیوند با مراکز دانشگاهی از جمله دانشگاه علوم پزشکی شیراز، دانشگاه پیام نور و دانشکده های پیراپزشکی و توان بخشی آخرین دستاوردهای علمی را به صورت مستمر در اختیار معلولین بگذاریم.
از جمله برنامه های فرهنگی موسسه، همایش خیرین در ماه مبارک رمضان است، این مراسم با چه هدفی انجام می شود؟
از آن جایی که بقای این مرکز و ادامه فعالیت آن بستگی به حضور مردم دارد، تلاش شده است این همایش هر ساله در ماه مبارک رمضان و با حضور خیرین و نیک اندیشان برگزار شود، هدف از این گردهمایی ارایه گزارش عملکرد موسسه، بازدید مجدد خیرین از پیشرفت های صورت گرفته، تبادل نظر پیرامون پیشبرد اهداف و خدمات هرچه بهتر به معلولین می باشد.
شفاف سازی و گفتن واقعیت ها در این همایش چه تاثیراتی در رویکرد خیرین دارد؟
اعتقاد قلبی ما این است که اگر مردم نتیجه کار و در واقع نتیجه ی حمایت های خود را ببینند موجب جلب اعتماد خیرین می شود که برای ما سرمایه بزرگی است. اعتماد خیرین به موسسه باعث می شود در جهت رفع نیازها و مشکلات آن حمایت های خود را بیشتر و بیشتر کنند.
خاطرات تلخ و شیرینی از روزها و سال های گذشته برایمان نقل کنید.
هرروز که در این موسسه کار شروع می شود لحظه ی ثبت خاطره ها هم کلید می خورد. خاطراتی از جنس عشق ها، احساسات، عواطف و انسانیت. خاطراتی که انسان ها را بر بال فرشتگان آسمانی تا خدا می برد. خاطراتی است که برای خودمان بسیار سازنده است و اشاره کردن به خاطره ای خاص بسیار دشوار و سخت است. به عنوان مدیرعامل بعضاً چند روزی را به علت کمبود بودجه و مشکلات مالی تحت فشار روحی بودم که چگونه باید حقوق کارکنان زحمت کش موسسه را که زینب گونه به معلولان خدمت می کنند پرداخت کنم. ولی هیچ گاه امیدم به خالق رزاق قطع نشده است و معتقدم که او روزی دهنده و تامین کننده معیشت بندگانی است که مایه عبرت ابنای بشر گردیدند،
و زیباترین لحظه ها هم این است که بعد از تحمل فشارهای روحی، مشکل توسط فرستاده ای از طرف خداوند که ما آن را در چهره و قالب نیک اندیش می بینیم حل می شد.
از جمله اقدامات اساسی انجام شده در موسسه نرجس، ساخت درمانگاه تخصصی معلولین است.
این حرکت با چه هدفی آغاز شد؟
از آن جایی که در طول عمر موسسه مکرر با مشکلات مالی و تامین منابع رو به رو می شدیم و چه روزهایی که چشم به در ورودی خیریه داشتیم تا نیک اندیشی وارد شود و مشکلات ما را حل کند. به این نتیجه رسیدیم با توجه به وضعیت اقتصادی در زمان های گوناگون و نگرانی نسبت به آینده موسسه، باید به دنبال درآمدی ثابت و پایدار جهت تامین نیازهای روزمره توان خواهان بستری باشیم.ما به همین دلیل تلاش کردیم راه کاری پیدا شود که با اهداف سازمانی موسسه سازگاری داشته باشد که از یک جهت دیگر منشا خدمات به دیگر اعضای جامعه شود و در مجموع بخشی ازنیازهای مالی موسسه را تامین کند.
با توجه به داشتن تجربه و کادر مجرب پیراپزشکی، توان بخشی و پزشکان متعهد و همکار فکر راه اندازی درمانگاه در مدخل ورودی موسسه افتادیم که با ارایه طرح آن به سازمان های ذی ربط و توافق با آنان، جلب حمایت های مردمی و الطاف خداوندی امروز درمانگاهی در ۶ طبقه بازیربنای ۱۸۸۵ مترمربع آماده ارایه خدمت به عموم مردم به خصوص معلولین می باشد.
چه توصیه یا درخواستی از نیکوکاران شهر شیراز دارید؟
با گذشت بیش از دو دهه از فعالیت موسسه نرجس و کسب تجربه از حضور نیک اندیشان شهرمان توصیه ی خاصی به آن ها ندارم، زیرا که مردم و شهروندان فهیم، خیر نیک اندیش هستند و در تمامی مراحل کودکان این سرا را تنها نگذاشتند. اما مطلبی که باید عنوان کنم این است که جهت رسیدن به اهداف متعالی و خدمات مطلوب نیاز به مساعدت و کمک های مستمر عموم هم وطنان به خصوص شهروندان استان فارس داریم. زیرا که تعداد زیادی از معلولین متقاضی نگهداری در این مرکز پشت نوبت هستند که به دلیل محدودیت فضا قادر به پذیرش آن ها نیستیم. و از همین جا از عموم نیک اندیشان درخواست می شود جهت رفع این مشکل ما را یاری فرمایند تا با توسعه ی مرکز و فضای نگهداری مشکل سایر معلولین حل شود.