موسسه مردمي نرجس شيراز از جمله مراکز نمونه و ممتاز کشوري در امر نگهداري و توان بخشي کودکان معلول ذهني و جسمي است. اين موسسه با بيش از دو دهه سابقه فعاليت در شهر شيراز بخش عظيمي از معضلات جامعه را بر دوش مي کشد. برنامه ريزي منسجم، ارتباط صحيح با خيرين و مردم، کادري متعهد و دلسوز، صداقت و شفافيت درکار نتيجه مديريت کارآمد و عملگرايي است که ريشه در تجربه ي 30 ساله ي مديريتي در حوزه ي بهزيستي دارد.
هدايت بهاالديني رييس سابق اداره بهزيستي شهرستان هاي سپيدان و شيراز امروز با عشق و ايثار مشغول خدمت به اين جمع آسماني است. مديرعامل موسسه نرجس شيراز با بنيان گذاشتن اين خيريه به خانواده هاي معلولين آرامش را هديه کرده است.
به همين بهانه پاي گفتگوي مديرعامل موسسه مردمی نرجس شيراز نشستيم.
از موسسه خيريه نرجس و چگونگي شکل گيري آن بگوييد؟
با توجه به سال ها خدمت و فعاليت در سازمان بهزيستي و بررسي وضعيت خانواده هاي تحت پوشش به خصوص معلولين، خدمات ارايه شده به اين قشر از جامعه بعضا موجب ناراحتي و دلسردي از سيستم و وضعيت موجود شده بود. هميشه به دنبال راهي بودم تا خدمتي در خور و شان معلولين ارايه شود. تا اين که با اجرايي شدن اصل ۴۴ قانون اساسي و اصلاح بعضي از قوانين و مقررات، شرايط واگذاري برخي از امور به بخش خصوصي، تعاوني و به طور کلي مردم فراهم شد. اين حرکت روزنه اميدي شد تا بعد از اعلام و ابلاغ بخش نامه از سوي سازمان بهزيستي مبني بر واگذاري مراکز نگهداري معلولين به بخش خصوصي و مردم به اين فکر افتاديم که چنين مرکزي را راه اندازي کنيم.
آغاز فعاليت رسمي موسسه در چه تاريخي بود؟
در آغاز کار با چند تن از دوستان مشورت کرده و با مساعدت مديرکل وقت سازمان بهزيستي استان فارس نسبت به اخذ مجوز و تهيه اساس نامه اقدام و در سال ۱۳۷۴ آن را ثبت کرديم و کار شروع شد.
جا دارد همين جا از مساعدت ها و همکاري هاي جناب آقاي دکتر انقياد و خانم اميد بخش تشکر ويژه کنم .
با چه هدفي اين مرکز نگهداري و توان بخشي را راه اندازي کرديد؟
همان گونه که اشاره شد با توجه به شاغل بودن در سازمان بهزيستي و آشنايي کامل با معلولين، خانواده هاي آنان و مشکلات موجود تصميم گرفتيم در زمينه ي نگهداري و توان بخشي معلولين ذهني و جسمي فعاليت کنيم و با اهداف زير اين خدمت رساني را آغاز کرديم.
۱- تکريم مقام انساني معلولين
۲- حفظ کيان خانواده ها
۳- جلوگيري از معضلات اجتماعي
از کجا شروع کرديد و در ابتدا با چه مشکلاتي روبرو بوديد؟
در ابتدا براي راه اندازي اين موسسه به يک مکان نياز داشتيم که با مساعدت مديرکل وقت بهزيستي مکاني در مجتمع توان بخشي نرجس خاتون واقع در چهارراه هوابرد به صورت موقت در اختيار اين موسسه قرار گرفت، بعد از گذشت مدتي کوتاه سکونت در اين محل، ساختماني در کوي خلبانان واقع در معالي آباد اجاره کرديم که چند سالي را هم در آن مکان گذرانديم.
با پي گيري هاي انجام شده، با همت و همکاري فرماندار وقت شيراز آقاي عرفان منش و شهردار وقت آقاي رجبي و شوراي شهر قطعه زميني به متراژ ۵۰۰۰ متر در شهرک والفجر آماده ساخت و ساز گرديد که با لطف خداوند و همکاري و مساعدت مردم نيک انديش شهرمان شيراز در سال ۱۳۸۰ بخش نگهداري مجموعه با ظرفيت ۴۰ کودک آماده گرديد. خدا را شاکريم امروز با خريدچند قطعه زمين در همجواري اين مرکز و ساخت و سازهاي بيشتر با عرصه اي حدود ۵۵۰۰ متر و زيربنايي در حدود ۶۲۵۰ متر و ظرفيتي حدود ۳۰۰ نفر در حال ارايه خدمت به معلولين هستيم.
شايان ذکر است اين موسسه در حال حاضر ۷۰۰ خانواده نيازمند با جمعيت حدود ۲۸۰۰ نفر را نيز تحت حمايت خود دارد.
وجود يک معلول در خانواده چه مسايلي و معضلاتي را در پي دارد؟
حضور يک يا دو معلول در خانواده معضلات زيادي را در پي خواهد داشت که از آن جمله مي توان به مساله بهداشت روح و روان خانواده، متارکه زوجين به علت مشکلات روحي و رواني، انزوا طلبي ساير اعضاي خانواده در بين فاميل و اجتماع،ترک تحصيل، ناسازگاري و عدم ازدواج موفق ديگر فرزندان سالم خانواده و همچنين به مخاطره افتادن اقتصاد خانواده اشاره کرد.
چرا موسسه نرجس يک خيريه مردمي شد؟
از آن جا که اعتقاد قلبي حقير اين است که بايد هميشه به منبع اصلي وصل شد و از آن جايي که بعد از خداوند مي توانيم به بندگان و انسان هاي شايسته و در يک جمله به مردم متکي باشيم که منبعي بي پايان از کرم و عاطفه اند و همچنين اعتقاد داشتيم که وقتي کار به خود مردم واگذار شود مردم قادر خواهند بود که حماسه بسازند و موفقيت ها خلق کنند، اين خيريه را به صورت مردمي شکل داديم.
در بخش دولتي به دليل محدوديت و ضوابط دست و پا گير، نگرش ها و سلايق مختلف اصولاً در رسيدن به اهداف توفيق کمتر است و اين شرايط خود علت ديگري شد تا اين مرکز را به صوت هيات امنايي و خيريه راه اندازي کرديم تا با همت مردم خدماتي در شان معلولين ارايه گردد.
ساختار تشکيلاتي موسسه چگونه تعريف شده است؟
برابر اساس نامه تنظيمي، موسسه داراي يک مجمع عمومي يا هيات امنا است که از طريق همين هيات، هيات مديره انتخاب مي شود و از طريق هيات مديره، مديرعامل انتخاب شده که درواقع مسئوليت تمامی کارهاي اجرايي و روزمره به عهده مديرعامل مي باشد.
هم اکنون چه تعداد پرسنل در اين موسسه مشغول به کار می باشند و از چند کودک معلول نگهداري مي شوند؟
با لطف خداوند در ابتداي کار با توجه به تجربه و تحصيلات مديريتي. نسبت به تهيه چارت تشکيلات اداري موسسه بر اساس نيازهاي موجود که در سايت موسسه نيز به آن اشاره و نمودار آن ترسيم گرديده است، اقدام کرديم و هم اکنون با 250 معلول و 218 پرسنل در سه شيفت کاري مشغول ارايه خدمت هستيم.
چه عواملي باعث شده است موسسه نرجس به جايگاه فعلي و ممتازش برسد؟
از مهم ترين عوامل موفقيت موسسه را مردمي بودن آن مي دانم که پشتوانه مردمي باعث شده است که تمامی کارکنان موسسه به صورت شفاف کار کنند و با مردم که حاميان واقعي مجموعه هستند مسايل و مشکلات را صادقانه مطرح کنند. از عوامل ديگر مي توان به فضاي صمیمی ايجاد شده بين کارکنان اشاره کرد. همچنين تلاش کرده ايم از نظرات کارشناسي و آخرين دستاوردهاي علمي در راستاي خدمت به معلولين بهره بگيريم و در پيوند با مراکز دانشگاهي از جمله دانشگاه علوم پزشکي شيراز، دانشگاه پيام نور و دانشکده هاي پيراپزشکي و توان بخشي آخرين دستاوردهاي علمي را به صورت مستمر در اختيار معلولين بگذاريم.
از جمله برنامه هاي فرهنگي موسسه، همايش خيرين در ماه مبارک رمضان است، اين مراسم با چه هدفي انجام مي شود؟
از آن جايي که بقاي اين مرکز و ادامه فعاليت آن بستگي به حضور مردم دارد، تلاش شده است اين همايش هر ساله در ماه مبارک رمضان و با حضور خيرين و نيک انديشان برگزار شود، هدف از اين گردهمايي ارايه گزارش عملکرد موسسه، بازديد مجدد خيرين از پيشرفت هاي صورت گرفته، تبادل نظر پيرامون پيشبرد اهداف و خدمات هرچه بهتر به معلولين مي باشد.
شفاف سازي و گفتن واقعيت ها در اين همايش چه تاثيراتي در رويکرد خيرين دارد؟
اعتقاد قلبي ما اين است که اگر مردم نتيجه کار و در واقع نتيجه ي حمايت هاي خود را ببينند موجب جلب اعتماد خيرين مي شود که براي ما سرمايه بزرگي است. اعتماد خيرين به موسسه باعث مي شود در جهت رفع نيازها و مشکلات آن حمايت هاي خود را بيشتر و بيشتر کنند.
خاطرات تلخ و شيريني از روزها و سال هاي گذشته برايمان نقل کنيد.
هرروز که در اين موسسه کار شروع مي شود لحظه ي ثبت خاطره ها هم کليد مي خورد. خاطراتي از جنس عشق ها، احساسات، عواطف و انسانيت. خاطراتي که انسان ها را بر بال فرشتگان آسماني تا خدا مي برد. خاطراتي است که براي خودمان بسيار سازنده است و اشاره کردن به خاطره اي خاص بسيار دشوار و سخت است. به عنوان مديرعامل بعضاً چند روزي را به علت کمبود بودجه و مشکلات مالي تحت فشار روحي بودم که چگونه بايد حقوق کارکنان زحمت کش موسسه را که زينب گونه به معلولان خدمت مي کنند پرداخت کنم. ولي هيچ گاه اميدم به خالق رزاق قطع نشده است و معتقدم که او روزي دهنده و تامين کننده معيشت بندگاني است که مايه عبرت ابناي بشر گرديدند،
و زيباترين لحظه ها هم اين است که بعد از تحمل فشارهاي روحي، مشکل توسط فرستاده اي از طرف خداوند که ما آن را در چهره و قالب نيک انديش مي بينيم حل می شد.
از جمله اقدامات اساسي انجام شده در موسسه نرجس، ساخت درمانگاه تخصصي معلولين است.
اين حرکت با چه هدفي آغاز شد؟
از آن جايي که در طول عمر موسسه مکرر با مشکلات مالي و تامين منابع رو به رو مي شديم و چه روزهايي که چشم به در ورودي خيريه داشتيم تا نيک انديشي وارد شود و مشکلات ما را حل کند. به اين نتيجه رسيديم با توجه به وضعيت اقتصادي در زمان هاي گوناگون و نگراني نسبت به آينده موسسه، بايد به دنبال درآمدي ثابت و پايدار جهت تامين نيازهاي روزمره توان خواهان بستري باشیم.ما به همین دلیل تلاش کرديم راه کاري پيدا شود که با اهداف سازماني موسسه سازگاري داشته باشد که از یک جهت ديگر منشا خدمات به ديگر اعضاي جامعه شود و در مجموع بخشي ازنيازهاي مالي موسسه را تامين کند.
با توجه به داشتن تجربه و کادر مجرب پيراپزشکي، توان بخشي و پزشکان متعهد و همکار فکر راه اندازي درمانگاه در مدخل ورودي موسسه افتاديم که با ارايه طرح آن به سازمان هاي ذي ربط و توافق با آنان، جلب حمايت هاي مردمي و الطاف خداوندي امروز درمانگاهي در ۶ طبقه بازيربناي ۱۸۸۵ مترمربع آماده ارايه خدمت به عموم مردم به خصوص معلولين مي باشد.
چه توصيه يا درخواستي از نيکوکاران شهر شيراز داريد؟
با گذشت بیش از دو دهه از فعاليت موسسه نرجس و کسب تجربه از حضور نيک انديشان شهرمان توصيه ي خاصي به آن ها ندارم، زيرا که مردم و شهروندان فهيم، خير نيک انديش هستند و در تمامي مراحل کودکان اين سرا را تنها نگذاشتند. اما مطلبي که بايد عنوان کنم اين است که جهت رسيدن به اهداف متعالي و خدمات مطلوب نياز به مساعدت و کمک هاي مستمر عموم هم وطنان به خصوص شهروندان استان فارس داریم. زيرا که تعداد زيادي از معلولين متقاضي نگهداري در اين مرکز پشت نوبت هستند که به دليل محدوديت فضا قادر به پذيرش آن ها نيستيم. و از همين جا از عموم نيک انديشان درخواست مي شود جهت رفع اين مشکل ما را ياري فرمايند تا با توسعه ي مرکز و فضاي نگهداري مشکل ساير معلولين حل شود.